Lalchhuanmawia Tochhawng

Lalchhuanmawia Tochhawng Article lawrkhawm.

Monday, August 22, 2011

KA TLIN TA NGANG LO VE

Fate fahrah tur pawh ka dâwn thei ta lo ve; tunah zawng, a vawrtawp a thleng ta; ka dawh peih ta ngang lo a ni.

Kan intawn tirh chuan khawvelah nula dang awm thei hian ka hre lo va. An awm a nih pawhin ani tlu tur awmin ka ring lo. Ka chhungten min duh pui lo te chu an hriat chian tâwk loh vangah puhin ka hre thiam lo va, ka hmangaihna tizualtu mai an ni. Thian thaten nei lo tura min tite chu min thik vang leh an bialnute aia a that zâwk vangah dahin ka duhna an tizual ting bawk. Hlim taka inneiin a zarah fanaute kan la nei ve ang a, chhungkaw duhawm tak kan la din ang chu tiin duhthu ka sam thin.

Fapa ka neih chuan fapa lehkha thiam, nupui te laka nu leh pa chhan ngam, puzawn te ina chuangkai zen lo, a mualpho lo tawka ineiru lian thiam ni sela. Fapa te eirûk zârah thenawmte hnuaichhiah larhin in kan sa ang a, pucca building chhûngah kan la khuh thum dum dum ang chu.

Chu bâkah fanute zârah makpa fel, chawlhni tûk apianga puzawn te bathlar chuangkai zat zat peih, ama nu leh pate lakah nupui chhan ngam kan la nei ang a, makpa officer zarzovin kan la lirthei duhzawngte pawh kan la nei ve ang a, thian hluite feh haw kan la tlan pel zer zer mai ang chu. Mahse ka fanu chuan vanduaithlak taka vâi a neih hlauh chuan mantang ei mi tlem tê nên ka thlah ang a, an inneih zawh tûk atangin ka zin bosan daih ang. Vanneihthlâk taka sâp a neih hlauh erawh chuan sâp ngaisang deuh mai editor ka kawmtir ang a, a naupan lâi atanga a tum ruh thinzia ka sawitir ang. Chutah ran lu kim talhin tlâng ka hrai ang a, ram leh hnam humhalh kum puangtute sawmin kan ri hep hep ang. Chuta chin chu kan venga khawhar an awm apiangin zaikhawmna sirah kan makpa te ram changkanzia leh ropuizia ka sawi zuah zuah thin ang. Chu mai a ni lo – sâpram bag ka khai ang a, sâp tihdan niawm taka ui kaiin tul vak lovah pawh ka bazar nelh nelh reng tawh mai dâwn a ni.

Mahse mihring hi duhthusam ang diak diaka awm a lo harsa khawp mai. Khawvel nula dang zawng zawng aia ka thlan ka rose pâr, chhungte leh thiante min duh pui vak loh chunga ka neih tak chuan ka tum ram – vanram tlafual lei Eden, chhawrpial rûn nuam chu min thlen zo lo chiang ngei mai.

A mo thar tûka a tho tlai chu a hmâ nia a hah em vang leh zan lama kan khawsak danin a zir em vang a nih ringin ka hre thiam a. A tûk hnihnaa a tho tlai pawh zan lama thian thenkhat an rawn len rei deuh vangah ngaiin ka la hre thiam viau. A tûk thumna-ah pawh a lu nâ chhuanlamin chaw ei dâwnah a rawn tho chhuak a. Damdawi ngaihtuahsakin ka lo khawngaih viau mai a. Keh thei dawm takin ka lo dawm a ni. A chhan hre chiah lovin ka chhungte lakah chuan ka vui pui lek lek lehnghal.

Mahse chawlhkar khat ralin thla khat a han ral leh a, chhuanlam siam sên a ni ta lo. Khum kotlangah nupui te thingpui lum sa inin patlingin ro ka rel ang a, ka duh duh ka kâwk kual dâwn emaw ka ti a, a teuh lo lutuk; tuk tin thingpui lumin keimah zâwkin khumah ka va pe ta ziah mai a. Han sawisel dâwn ila a teu ang hlar a. Inneih hlima han inhauh nghal vak lah chu chhungten ‘Kha maw! Ka tihreng kha,” an tih a hlauhawm bawk si, rilru chhungril lam hmin si lovin ka rum leh ngal ngal thin.

Thla riat kan inneih hnu chuan ka chhungte nen an inbe tlêm hle tawh tih ka hre chhuak ta thut mai a. Thil awmzia han sawifiah dawn ila a taksa khawi lâi emaw hi a lo na hman ziah a, sawi thui pui theih pawh a ni lo. Chutiang thil velin ka rilru a tihbuai lâi tak chuan tlai khat a office bâng chuan an office bul lawka a chhungte in hnuai luah tur remchang deuh mai hi a rawn hmu haw ta tlat mai le. Midangin an dil ve avanga hmanhmawh a tul thu te chu a la sawi ta deuh deuh; kan tilaklawh tawh si a, mang zawng a ang thin teh e. Engpawhnise kohhran leh khawtlang pawh an zahawm a, kan la innei rei si lo, chhungkua a buai âi chuan tiin ka chhungte hnenah chuan in luah hran chungchang chu ka han sawi dêk dêk a. An lo phur phian lehnghal. Chutia an lo phur phian mai chu a chhan hre chiah lo hian ka han haw dâwn dâwn a. Keimahni sawi chhuah hmasak a ni a, thinrimna chhan han sawi chhuah mai tur ka hre bawk si lo.

In chu kan luah hrang ta. Kan awm hran tûk atangin a chhûngte chu an rawn inlawr chhâwk chhên a. Rawn awm tum nghal ringawt pawh hnar sên an ni lo. Ka chhungte ve lah chu bungrua min thiar pui ni bâk kha an rawn lang leh ta mang reng reng si lo va. Patling kan hui kan hui ta mai a ni. A chhungte leh ka chhûngte inkâr thu han sawi dêk dêk ila a mittui a tlâk loh leh a teu ang hlar a, ngam rual a ni lo. Governor tih loh Mizo milian chin hi chu an chhûngte an nih loh pawhin an chhûngte chhûng leh chhâwng, an ngamtlâk tak an lo ni thei deuh zel lehnghal. Ka chhungte chanchin han sawi ve ila an retheih berhzia leh chhawmdawl an tulzia a lo sawi ri ve ziah bawk. Chawhrualin a chhûngte pahnih aia tlêm lo awmpui reng ang kan ni a, kan awmpui lohho pawh rawn lawr zing tak an ni. Christmas thawmhnaw leisak phûta min book lâwk ringawt pawh hlui hnih daih zet an ni ang chu.

Chhuat nawh, thleng sil, insûk te hi chu patling tân hahthlâk tham an ni lo va, ka tihreh lo va, ka phût bawk lo. Nau awi chunga Vanglaini chanchinbu ka chhiar chhuah tûk pawh a tam zâwk a ni. Thawmhnaw a lei chuan tunlai dan a ni a, hmeichhia chuan mipa aiin thawmhnaw an mamawh tam zâwk daih tihna a ni. Thawmhnaw ka neih thar ve chuan mipa tân thawmhnaw ngah hi thil zahthlâk a ni a, a tul ve lo va, a pa lo bawk. A thawmhnaw duhzawng a sawite lah chu kan pawisa lakluh phu tawk ngahtuaha rilru tihah tham zet hi a ni deuh zel lehnghal. Bangkok thuite zawng a thing tawh lutuk, Hong Kong thui ngat lo chu tih zawha a thiante thawmhnaw neih thatzia a sawi zui ziah pawh hi a ninawm zawnga lak dawn chuan ninawm tawh tak a ni.

Kum khat leh a chanve a han ral meuh chuan ka naupan lâia min duat em emtu ka pi leh pu te bâkah ka niteho pawh an hla hle tawh a. Chhiatni thatnia kan inhmuh zauh tih loh chu kan in rawn chuangkâi tha peih an awm tawh lo. Tun hma lama duhsak taka hmeichhe fel awm dan min hrilhtu thian thate pawhin min ral thlir mai mai tawh a ni.

Kan in chhungah chuan patling tana han sawi chhuah tham em ni si lo, a tuartu tana tawrh harh tak si thil eng eng emawni hi a thleng zan tin a. A dik tak chuan nupa min tinupatu hmeichhiat mipatna te chu dan ang lek a ni a, nawhchizuar mutpui nen a danglam tam awm lo ve.

Tunhmaa hmeltha ka tihna te chu ngeiawmah a chang zo va, tawrh zawh rual loh khawpa min hnehtu a aw mâwi tak thin te chu bûr chhe inkhawng ri tluk lek a ni a. Ka thinlung vit tlang a, titui ral vektu a mittui te chuan thinur a tizual ting mai a ni. A heh sen mawi tak, ling hlar thina ka hmuh te kha sen huam hian ka hmu tawh a. A sam sei lêng siau siau ka huikhawmsak thin, mawi ka tih em emte kha buk chhup hian a nia ka hmuh tawh ni. Nula zaidam, thuro ang nun nêm leh mi pawisawi lo anga ka hmuh kha inhnial thei zet mai, a duh loh zawng a hmuha khaw hmu miah lo, mipa ngam zet mai leh inhauh chang pawha ngawi zawk nih tum miah lo a lo ni reng mai tih te chu han sawi mai mai ila. Thenawm nuho zingah nise fel tih reng reng a nei lo. Kan kawmchhak nu chu mirel hrat a ti em em a, kawt nu lah chu dawheh tiin kawm tlâkah a ngai lo va. Kan pastor nupui meuh pawh chhuah chhe tak a ni. A sawi ang ni tak tak phei se kan kohhran chu inkhawmna tlâk pawh a ni lo.

Chutiang e tilo chuan a inti Pathian thuin a ring nghet ber ang chuan a tawng fo lawi si. Tawngtaite lah chu a sava hram thiam ang zel a, a tih tawh vek vek chuan missionary kal tur nive maia mawi a ni; mahse a kal dawn teuh si lo. A thawhna office atanga therhlo eng eng emawni, a han hawn ve mai theih awm tawk vel a rawn hawnte chu han sawiselin thurawn han pe dawn ila, midang pawhin an tih nasatzia leh ani tih ve te chu sawi tham a nih lohzia min hrilh zêk bâkah a leha lingin mi mawl, thil chinchang hre lo leh rualawh nachang hre lovah min puh a. Sawi rik mai mai ngam pawh a ni lo.

Thil dang chu thil dang a ni, chhungkuain engemaw harsatna han tawh deuh apianga an in lama a nawmsakzia a sawi ziah hian ka thinlung hi a vit na thin. Inthen lah chu a cho mai pawh ni lovin a châk zâwk emaw tihtur a ni lehnghal. Chuvang ringawt pawh ni chuang lovin tlai khat ka haw chuan  thiante inah Total Prohibition dan ka han bawhchhe hmasa tê tê a, tichuan ka rilrua thil awm, ka harhfim laia ka sawi duh loh leh tihduh loh chu ka ti ta chiam mai a. Chu chu keini nupa inlungrual lo zet mai tawp dan chu a ni ta a ni.    

Awm zel tur

No comments:

Post a Comment